MIJN ZUS HEET GERARDINA
Van wie heeft ze die mooie voornaam, vernoemd naar haar oma, tegenwoordig helaas in onbruik geraakt? We gaan eens kijken waar de naam in de familie voorkomt. Eerst even wat voorouders opzoeken: mijn moeder >>> oma Gerritdina Nieboer-Scholten >>> haar moeder Jennigjen Leusink >>> diens moeder Gerritdina Veurink en haar broer Jan Hendrik Veurink (straks meer over hem). Dus dat zijn twee Gerritdina's. Er zijn er wel meer in de Hardenbergse tak, maar dat wordt te ingewikkeld. Volgens de Nederlandse Voornamenbank van het Meertensinstituut komt Gerardina en Gerritdina van Gerard, een Germaanse naam met de betekenis sterk met de speer en hard, sterk en stevig. En later een heiligennaam.
ERVE SCHOLTEN
We blijven bij oma's meisjesnaam Scholten. Hieronder zie je het Erve Scholten, een oude boerderij aan de Rheezerweg in Rheeze, Hardenberg:
Op deze boerderij hebben jarenlang generaties Scholtens, Veurinks en Woertinks gewoond, allen (soms verre) familie van mijn moeder. En van haar broer en zussen, dus. Om het verband duidelijk te maken herhaal ik nog even het hierboven genoemde rijtje: onze oma Gerritdina Nieboer-Scholten >>> haar moeder Jennigjen Leusink >>> diens moeder Gerritdina Veurink en haar broer Jan Hendrik Veurink.
VAN SCHOLTEN NAAR WOERTINK
Omstreeks 1650 woonde er Geert Scholten, die getrouwd was met Geertje Berends. Zoon Berent Scholten (1684-1758) getrouwd met Hille Bolks uit Heemse volgde hem op. Zoon Gerrit Scholten (1722-1785?) eerst getrouwd met Derkje Veurink (1724-1749) uit Rheezerveen en later met Swaane Snijders (geb.1728) was de volgende generatie. Zoon Derk Scholten (1751-1801) getrouwd met Lubbegien Waterink (1753-1825) uit Brucht woonde daarna op Erve Scholten. Zoon Gerrit Jan Scholten (1784-1853) getrouwd met Zwaantje Veurink (geb.1794 in Rheeze) volgde zijn vader op. Ik denk dat het huwelijk kinderloos was want in de archieven zijn geen kinderen te vinden. En in het testament van Zwaantje zijn er legaten voor haar broers vastgelegd; de rest is voor Jennigje Veurink, de vrouw van haar neef Jan Hendrik Veurink. 1)
Deze Jan Hendrik Veurink, een zoon van Zwaantje's broer Lucas (lees hier meer over Lucas: http://barthelgezocht.blogspot.com/2019/02/een-biografie-van-lucas-veurink-94-1791.html ) nam de boel over en trouwde met Jennigje Veurink (1836-1897) uit Stegeren. Jan Hendrik overleed op 46-jarige leeftijd en Jennigje hertrouwde met Hendrik Jan Tempelman. In de Memories van Successie van Jan Hendrik en Jennigje vinden we dezelfde percelen land terug als die bij Zwaantje Veurink. 3) De zoon van Jan Hendrik, weer een Lucas Veurink geboren in 1870 en getrouwd met Willemina Woertink (geb.1876 gemeente Ommen) was de volgende generatie, waarna er geen Veurinks meer op het erve woonden. 4) Nu is er Houthandel Woertink gevestigd; ook familie?
Dat men in goede doen was blijkt wel uit het feit dat voor menige bewoner van het erve een Memorie van Successie moest worden opgemaakt. Ook andere documenten geven aan dat er goed werd geboerd. Zo werd bovengenoemde Gerrit Scholten in 1751 voor ƒ 2.000 onroerend goed aangeslagen voor de taxatie van de 1000ste penning, een soort onroerendgoedbelasting. En daarmee was dat op één na het hoogste bedrag in het dorp Rheeze! 6) En een jaar later was het weer raak: nu voor haardstedengeld (ook een soort onroerendgoedbelasting uit die tijd). 7) Onderstaand - in geel - een deel van het bezit in 1832 aan bouw- en hooiland van Gerrit Jan Scholten, bij elkaar een kleine twintig hectaren.
Bronnen:
1) Archiefnummer 0136.4 Memorie van successie kantoor Ommen Inventarisnummer 960 image 316 via Historisch Centrum Overijssel
2) Kadastrale kaart 1811-1832 minuutplan Ambt Hardenberg, Overijssel, sectie K, blad 06 MIN04023K06 via Beeldbank Cultureel erfgoed
3) Archiefnummer 0136.4 Memorie van successie kantoor Ommen Inventarisnummer 991 image 231/2 en Inventarisnummer 1012 image nummer 230/5via Historisch Centrum Overijssel
4) Het Boek van Rheeze en Diffelen blz. 181
5) Fotocollectie Historische Vereniging Hardenberg (met toestemming van H.J. Altena)
6) Taxatie 1000ste penning karspel Hardenbergh op 1751-07-29. Staten Archief, toegang 0003.1, inventarisnummer 2555, fiche 5 en Archief Santheuvel, toegang 281.1, inventarisnummer 126? pagina 334 en verder; transcriptie: Dinah Hesselink-Zweers ~ via Historischeprojecten.nl
7) Vuursteden (en Ovens) in Hardenbergh en Gramsbergen In bewerking Archief familie Santheuvel, Toegang 0281.1 inventaris 047 - vervaardigd door Dinah Hesselink-Zweers - via Historischeprojecten.nl
Van wie heeft ze die mooie voornaam, vernoemd naar haar oma, tegenwoordig helaas in onbruik geraakt? We gaan eens kijken waar de naam in de familie voorkomt. Eerst even wat voorouders opzoeken: mijn moeder >>> oma Gerritdina Nieboer-Scholten >>> haar moeder Jennigjen Leusink >>> diens moeder Gerritdina Veurink en haar broer Jan Hendrik Veurink (straks meer over hem). Dus dat zijn twee Gerritdina's. Er zijn er wel meer in de Hardenbergse tak, maar dat wordt te ingewikkeld. Volgens de Nederlandse Voornamenbank van het Meertensinstituut komt Gerardina en Gerritdina van Gerard, een Germaanse naam met de betekenis sterk met de speer en hard, sterk en stevig. En later een heiligennaam.
ERVE SCHOLTEN
We blijven bij oma's meisjesnaam Scholten. Hieronder zie je het Erve Scholten, een oude boerderij aan de Rheezerweg in Rheeze, Hardenberg:
Bron: Streetview |
Op deze boerderij hebben jarenlang generaties Scholtens, Veurinks en Woertinks gewoond, allen (soms verre) familie van mijn moeder. En van haar broer en zussen, dus. Om het verband duidelijk te maken herhaal ik nog even het hierboven genoemde rijtje: onze oma Gerritdina Nieboer-Scholten >>> haar moeder Jennigjen Leusink >>> diens moeder Gerritdina Veurink en haar broer Jan Hendrik Veurink.
VAN SCHOLTEN NAAR WOERTINK
Omstreeks 1650 woonde er Geert Scholten, die getrouwd was met Geertje Berends. Zoon Berent Scholten (1684-1758) getrouwd met Hille Bolks uit Heemse volgde hem op. Zoon Gerrit Scholten (1722-1785?) eerst getrouwd met Derkje Veurink (1724-1749) uit Rheezerveen en later met Swaane Snijders (geb.1728) was de volgende generatie. Zoon Derk Scholten (1751-1801) getrouwd met Lubbegien Waterink (1753-1825) uit Brucht woonde daarna op Erve Scholten. Zoon Gerrit Jan Scholten (1784-1853) getrouwd met Zwaantje Veurink (geb.1794 in Rheeze) volgde zijn vader op. Ik denk dat het huwelijk kinderloos was want in de archieven zijn geen kinderen te vinden. En in het testament van Zwaantje zijn er legaten voor haar broers vastgelegd; de rest is voor Jennigje Veurink, de vrouw van haar neef Jan Hendrik Veurink. 1)
Een deel van de aangifte Successie van Zwaantje |
Erve Scholten op de Kadasterkaart van 1832 2) |
Deze Jan Hendrik Veurink, een zoon van Zwaantje's broer Lucas (lees hier meer over Lucas: http://barthelgezocht.blogspot.com/2019/02/een-biografie-van-lucas-veurink-94-1791.html ) nam de boel over en trouwde met Jennigje Veurink (1836-1897) uit Stegeren. Jan Hendrik overleed op 46-jarige leeftijd en Jennigje hertrouwde met Hendrik Jan Tempelman. In de Memories van Successie van Jan Hendrik en Jennigje vinden we dezelfde percelen land terug als die bij Zwaantje Veurink. 3) De zoon van Jan Hendrik, weer een Lucas Veurink geboren in 1870 en getrouwd met Willemina Woertink (geb.1876 gemeente Ommen) was de volgende generatie, waarna er geen Veurinks meer op het erve woonden. 4) Nu is er Houthandel Woertink gevestigd; ook familie?
Lucas Veurink en Willemina Woertink 5) |
Dat men in goede doen was blijkt wel uit het feit dat voor menige bewoner van het erve een Memorie van Successie moest worden opgemaakt. Ook andere documenten geven aan dat er goed werd geboerd. Zo werd bovengenoemde Gerrit Scholten in 1751 voor ƒ 2.000 onroerend goed aangeslagen voor de taxatie van de 1000ste penning, een soort onroerendgoedbelasting. En daarmee was dat op één na het hoogste bedrag in het dorp Rheeze! 6) En een jaar later was het weer raak: nu voor haardstedengeld (ook een soort onroerendgoedbelasting uit die tijd). 7) Onderstaand - in geel - een deel van het bezit in 1832 aan bouw- en hooiland van Gerrit Jan Scholten, bij elkaar een kleine twintig hectaren.
Bron: Hisgis |
Bronnen:
1) Archiefnummer 0136.4 Memorie van successie kantoor Ommen Inventarisnummer 960 image 316 via Historisch Centrum Overijssel
2) Kadastrale kaart 1811-1832 minuutplan Ambt Hardenberg, Overijssel, sectie K, blad 06 MIN04023K06 via Beeldbank Cultureel erfgoed
3) Archiefnummer 0136.4 Memorie van successie kantoor Ommen Inventarisnummer 991 image 231/2 en Inventarisnummer 1012 image nummer 230/5via Historisch Centrum Overijssel
4) Het Boek van Rheeze en Diffelen blz. 181
5) Fotocollectie Historische Vereniging Hardenberg (met toestemming van H.J. Altena)
6) Taxatie 1000ste penning karspel Hardenbergh op 1751-07-29. Staten Archief, toegang 0003.1, inventarisnummer 2555, fiche 5 en Archief Santheuvel, toegang 281.1, inventarisnummer 126? pagina 334 en verder; transcriptie: Dinah Hesselink-Zweers ~ via Historischeprojecten.nl
7) Vuursteden (en Ovens) in Hardenbergh en Gramsbergen In bewerking Archief familie Santheuvel, Toegang 0281.1 inventaris 047 - vervaardigd door Dinah Hesselink-Zweers - via Historischeprojecten.nl
Reacties
Een reactie posten