HVOL
De Historische Vereniging Oud Leiden (HVOL) heeft een
mooie database gemaakt van alle poorten (niet de stadspoorten) in de stad
Leiden. Dankzij hun onderzoek heb ik de plek kunnen vinden waar ooit de Drie
Zwaantjespoort is gesitueerd, namelijk naast het Pieter Loridanshof. Eén van de
voorouders woonde er: straks meer daarover.
 |
| Een poort aan de Spilsteeg |
“De Swaentiespoort, ook bekend als de Drie
Swaentiespoort, wordt in de waarbrieven steeds vermeld als belendend aan het
Zwijnhoornsteegje aan de Groenhazengracht. Daardoor lijkt het alsof de poort
alleen via het steegje bereikbaar is. Waarboek (register van akten van
transport van onroerend goed) 10C fol. 48 spreekt echt over een zeekere poorte,
belend door het Loridanshofje aan de Oude Varkenmarkt. Op de stadsplattegrond
van 1826 is inderdaad duidelijk een poort of gang zichtbaar tussen de percelen
150 en 151. Daarmee is ook het raadsel van de connectie met de Zwijnhoornsteeg
opgelost, want de poort grenst met haar achterzijde aan de steeg. Op de
dezelfde plattegrond is te zien dat de poortbebouwing zo goed als verdwenen is.
Tegenwoordig staat op deze plek aan de Oude Varkenmarkt een modern
appartmentengebouw.” 1) En de Zwijnhoornsteeg bestaat niet meer.
 |
| Zwaantjespoort Wijkkaarten ca 1826 Wijk 1 (Rapenburg) via Erfgoed Leiden en Omstreken. Bij de ster de Drie Zwaantjespoort |
 |
| De situatie nu (Google maps) |
WOLVLAKER
In verband met de oorlogen in de Zuidelijke Nederlanden
in de 16de en 17e eeuw vluchtten velen naar Leiden, een geweldige stimulans voor de Leidse
lakenindustrie. Grondstoffen kwamen voornamelijk uit het buitenland, voor de
rode kleur werd meekrap uit Zeeland gehaald. Toevallig heb ik daar al eens
eerder over geschreven. http://barthelgezocht.blogspot.com/2020/08/de-meekrapstoof.html. De vele
bewerkingen werden in verregaande arbeidsdeling uitgevoerd, zodat er efficiënt
gewerkt kon worden. Eén van die bewerkingen was de taak van de wolvlaker, die
wol slaat op een vlaak (een “teenen mat”) om deze te zuiveren en los te maken. 2)
De vele immigranten werden gehuisvest in kleine woningen of soms alleen maar
een kamer, bijvoorbeeld boven en achter de Drie Zwaantjespoort.
PIETER & PIETER
Eerst even kijken waar ónze Pieter in de familie staat:
Had ik het al over het Loridanshofje gehad?
 |
| Loridanshof (Foto uit eigen werk) |
Pieter Loridan was ook zo’n vluchteling uit de Zuidelijke
Nederlanden en stichtte het hof maar je moest wel echtpaar en lid zijn van de
Waalse kerk om hier te mogen wonen, zo bepaalde hij toen hij stervende was. En om weer bij de familie
te komen: Pieter de Meij trouwde op 23 maart 1687 3) met Magdalène Tiquet, op
z’n Leids Tijke, er zijn nog veel van die Tijkes in de stad. Vader Jean de May kwam uit de
omgeving van Luik; ze waren lid van de Waalse kerk waarvan het godshuis de
Vrouwenkerk was, dat inmiddels gesloopt is.
 |
| Aalmarkt en op de achtergrond de Vrouwenkerk aan de Haarlemmerstraat gezien van de Hoogstraat. Gewassen pentekening in O.I.inkt van J.de Beijer (1703-1785) Erfgoed Leiden en Omstreken (Publiek domein) |
Jean liet alle kinderen in de Waalse kerk dopen maar
Pieter deels Waals, deels gereformeerd. Pieter was wolvlaker van beroep en
woonde aan de Drie Swaentiespoort. 5)
Bronnen:
1) Leidse Poorten en Gangen database live van de website
van de Historische Vereniging Oud Leiden
2) website van het Instituut voor de Nederlandse taal
3) Ondertrouwboek Nederduits Gereformeerd Leiden
1575-1795 Pieterskerk februari 1686 - april 1690, archiefnummer 1004, inventarisnummer
24, blad Z - 075v
4) Ondertrouwboek Nederduits Gereformeerd Leiden juli
1647 - juni 1653, archiefnummer 1004, inventarisnummer 14, blad O - 212
5) Ondertrouwboek Nederduits Gereformeerd Leiden juni
1718 - 1721, archiefnummer 1004, inventarisnummer 32, blad HH-264v
Reacties
Een reactie posten