BEESTJES
“Weet je wat ik zie als ik gedronken heb? - Nou nou? -
Allemaal beestjes, zoveel beestjes, om me heen”
Wie kent niet dit liedje van tekstschrijver Peter Koelewijn en gezongen door Ronnie en de Ronnies uit 1967. Nou ja, de oudere lezers dan. Ga je dan verder kijken op het internet op “kevers” of zo dan krijg je dit:
“Weet je wat ik zie als ik gedronken heb? - Nou nou? -
Allemaal beestjes, zoveel beestjes, om me heen”
Wie kent niet dit liedje van tekstschrijver Peter Koelewijn en gezongen door Ronnie en de Ronnies uit 1967. Nou ja, de oudere lezers dan. Ga je dan verder kijken op het internet op “kevers” of zo dan krijg je dit:
 |
| Bron:VW Kever Bron Spurzem via Wikipedia Publiek domein httpscommons.wikimedia.orgwikiFileVW_Standard,_Bj1950_2005-09-17.jpg |
Heeft natuurlijk niets met genealogie te maken hoewel...
NOG MEER BEESTJES
Het is september 1928 en we krijgen jeuk van wat we in de krant lezen. “De beestjes zaten overal, drongen door in trommels en schalen; in het eetgerei, op de spijzen, in de bedden, overal. De door deze miljardeninvasie van sluipende, vliegende en springende insecten bezochten menschen kregen het op hun zenuwen... en wilden in de gracht springen.” Er bleek aan de Herengracht in Amsterdam – daar zijn we namelijk – een pakhuis te staan
waar vochtig geworden boekweit-doppen lagen opgeslagen. Een kevertje ter grootte van een bladluis met de schone naam "Silvanus Surinamensis Linn" gedijt uitstekend in die omstandigheden. Wat de journalist van de krant zag beschreef hij als “...het brood door een dikke krantenlaag omwonden, een andere trommel werd even geleden “leeggeschud”, nu kriebelen er weer een paar rond” en “...de muren zijn pleinen met druk keververkeer”. Gelukkig laat de Gemeentelijk Reinigingsdienst in overleg met de eigenaars van de doppen deze zelf en de geteisterde omwoners ervan verlossen. Het werk wordt verricht onder leiding van een inspecteur van Bouw- en Woningtoezicht, de heer IJsbrand Willem Bogaards. 1) De naam IJsbrand hebben we nog niet eerder gezien in de familie Bogaards; hoe zit het ook alweer:
waar vochtig geworden boekweit-doppen lagen opgeslagen. Een kevertje ter grootte van een bladluis met de schone naam "Silvanus Surinamensis Linn" gedijt uitstekend in die omstandigheden. Wat de journalist van de krant zag beschreef hij als “...het brood door een dikke krantenlaag omwonden, een andere trommel werd even geleden “leeggeschud”, nu kriebelen er weer een paar rond” en “...de muren zijn pleinen met druk keververkeer”. Gelukkig laat de Gemeentelijk Reinigingsdienst in overleg met de eigenaars van de doppen deze zelf en de geteisterde omwoners ervan verlossen. Het werk wordt verricht onder leiding van een inspecteur van Bouw- en Woningtoezicht, de heer IJsbrand Willem Bogaards. 1) De naam IJsbrand hebben we nog niet eerder gezien in de familie Bogaards; hoe zit het ook alweer: 
EEN GROTE LEUGEN?
Pas in 1971 werd de enige grond voor echtscheiding duurzame ontwrichting. Daarvoor was het in Nederland moeilijk tot scheiding te komen. In het Burgerlijk Wetboek van 1838 werden vier gronden omschreven: overspel, curatele op grond van verkwisting, veroordeling tot gevangenisstraf wegens misdrijf van vier jaar of meer, en mishandeling. Als geen van deze gronden aanwezig was, was er geen mogelijkheid tot echtscheiding. Wilde men toch scheiden, dan moest er een rechtsgeldige grond worden gecreëerd. Meestal koos men dan voor overspel, omdat de andere drie gronden problematisch konden worden. 2) Men kon ook tegenover de rechter overspel veinzen door niet te verschijnen als men elkaar zat was. Dat werd de grote leugen genoemd. Of IJsbrand en zijn eerste vrouw Lazina Lina de Kleer het spel zo hebben gespeeld zal niemand weten; in ieder geval werd hun huwelijk op 6 augustus 1919 beëindigd. 3)
BLAUWE KNOOP
De Internationale Orde van Goede Tempeliers (Engels: International Order of Good Templars, IOGT) is een in 1851 opgerichte wereldwijde koepel van niet-gouvernementele organisaties voor 
geheelonthouders. De organisatie droeg aanvankelijk de naam Independent Order of Good Templars en was gemodelleerd naar de vrijmetselarij, met dien verstande dat er ook vrouwen lid van konden worden. De IOGT, die ontstaan is in de Verenigde Staten van Amerika, kende in zowel België als Nederland een Grootloge. De Nederlandse Grootloge fuseerde in 1962 met de Nederlandse Vereniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken en de Snelverkeers Onthouders Vereniging tot de Algemene Nederlandse Drankbestrijders Organisatie (ANDO). 2) IJsbrand laat in het Nieuws van den Dag van 3 mei 1922 weten dat het eerste nummer is verschenen van "Jeugd", een maandblad uitgegeven door het IOGT en dat het redactieadres bij hem aan de Bloemgracht is. En hoe hij over alcohol denkt lezen we in Het Volk van 12 november 1932:
geheelonthouders. De organisatie droeg aanvankelijk de naam Independent Order of Good Templars en was gemodelleerd naar de vrijmetselarij, met dien verstande dat er ook vrouwen lid van konden worden. De IOGT, die ontstaan is in de Verenigde Staten van Amerika, kende in zowel België als Nederland een Grootloge. De Nederlandse Grootloge fuseerde in 1962 met de Nederlandse Vereniging tot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken en de Snelverkeers Onthouders Vereniging tot de Algemene Nederlandse Drankbestrijders Organisatie (ANDO). 2) IJsbrand laat in het Nieuws van den Dag van 3 mei 1922 weten dat het eerste nummer is verschenen van "Jeugd", een maandblad uitgegeven door het IOGT en dat het redactieadres bij hem aan de Bloemgracht is. En hoe hij over alcohol denkt lezen we in Het Volk van 12 november 1932:
GOED IDEE
En IJsbrand denkt niet alleen, hij doet ook want in 1921 richt hij de N.V. Novidea (nieuw idee) op, met als doel het stichten en exploiteren van gebouwen, ingericht tot hotel, restaurant, koffiehuis en vergaderzalen, waarin geen alcoholhoudende consumptie wordt verstrekt of mag worden verbruikt. Kapitaal ƒ 50.000 verdeeld in aandelen van ƒ 100 en ƒ 25. 4) Of er verder nog iets terecht is gekomen van dit mooi initiatief lezen we nergens.
KRASSENDE AMBTENAREN
Het Amsterdams Archief staat bekend om zijn uitgebreide inventaris en ook online staat een schat aan informatie beschikbaar. Zo vinden we bij voorbeeld de gezinskaarten met namen en geboortedata van personen, die we zoeken maar ook de adressen waar ze hebben gewoond. Jammer dat overijverige ambtenaren bij verhuizingen het potlood zo drastisch hebben gehanteerd dat het oude adres niet meer leesbaar is. Voor IJsbrand en zijn familie vinden we alleen in Amsterdam al minstens zeven adressen en in Rotterdam, Leiden en den Haag ook nog een paar.
EEN VREEMD EINDE
 |
| Bron: "Het Leven" van 10 juli 1934 via Wikipedia (Jordaanoproer) |
Van de doden niets dan goeds. Voordat het zo ver is viert IJsbrand op 14 november 1938 zijn 25jarig jubileum bij het Gemeentelijk Bouw- en Woningtoezicht in Amsterdam. Hij wordt daar geprezen om zijn kennis en ervaring en om de manier waarmee hij omging met de moeilijke werkomstandigheden in zijn werkgebied, de Jordaan. En natuurlijk ook vanwege zijn prettig en vriendelijk humeur. En dat alles ondanks zijn broze gezondheid. 5)
Op 7 april 1941 doet aanspreker Antonie Korf aangifte van het overlijden van IJsbrand Willem Bogaards, zonder het adres van overlijden te duiden. 6) De zogenaamde doodsbriefjes – opgemaakt door een arts - werden toen al niet meer in het Amsterdams Archief bewaard. Verder is er in de kranten geen overlijdensbericht te vinden, wat je bij de positie van IJsbrand toch zou verwachten. En ten slotte is hij volgens de pensioenkaart op 6 april - één dag voor zijn overlijden - ontslagen! Is er verband met een verzetsdaad tegen de bezetter? Alle kranten, die in Amsterdam verschijnen heb ik nageplozen: geen enkel bericht over IJsbrand te vinden of iets dat op een daad van verzet duidt.
Bronnen:
1) Algemeen Handelsblad van 18 september 1928
2) Wikipedia
3) Acte van scheiding 1919 nummer B970 Haags Gemeentearchief
4) Het Nieuwe van den Dag van 23 juli 1921
5) De Standaard van 14 november 1938
6) Burgerlijke Stand Overlijden Amsterdam aktenummer 212 van 7 april 1941
Reacties
Een reactie posten