Barthel gezocht!

Jan Barthel (1957) Op verzoek van mijn familie in Canada heb ik toch besloten een biografie van mijn vader op dit blog te plaatsen. Vooral vanuit de kring (klein)kinderen van mijn schoonzus Bep was er vraag naar, wat hun (over)grootvader onder meer in de tweede wereldoorlog heeft uitgespookt. Omdat de meesten van hen het Nederlands niet machtig zijn kunnen ze gebruik maken van de translateknop op dit log, al zal Google translate er af en toe wel weer een potje van zal maken. Om het geheel leesbaar te maken heb ik het in stukken geknipt; dit is het eerste deel. JEUGD Als mijn vader zes jaar is geworden moet hij naar de lagere school. Pas in 1900 wordt de eerste Leerplichtwet in Nederland aangenomen en deze wordt effectief op 1 januari 1901. Deze wet verplicht kinderen van zes tot twaalf jaar tot het volgen van onderwijs. De leerplicht start dus bij de aanvang van het schooljaar nadat de kinderen ten volle zes jaar geworden zijn. Voor sommige kinderen worden uitzonderingen gemaakt,

De Heussensstraat, een keurige straat met voorheen keurige bewoners zoals leraren, een fabrikant, een wethouder, een professor, een lid van de Tweede Kamer en zelfs twee later beroemd geworden schrijvers: Geerten en Doeschka Meijsing. Het bijzondere van deze Haarlemse straat, die grotendeels als een halve maan rond een vijver loopt, is het unieke uitzicht op de wipmolen tegenover het huis met nummer 32. Van mijn geboorte in 1947 tot mijn huwelijk in 1971 heb ik in dit huis gewoond. En die molen heeft een geschiedenis. Het huis met de punaise is nummer 32 Uitzicht vanuit de voortuin De molen van de voormalige Schoterveenpolder is waarschijnlijk in het tweede kwart van de 17de eeuw gebouwd. Hij bemaalt dan oorspronkelijk de ca. 20 ha grote Schoterveenpolder via een lange voorboezem op het Noorder Spaarne. Het aan de duinen grenzende relatief hoog gelegen gebied, dat later de Schoterveenpolder vormt, heeft lang een natuurlijke afwatering op het Spaarne gekend. De definitieve i

De Garenmarkt in Leiden, waar Christiaan in 1839 woonde DE DIENST Vòòr het vervullen van de militaire dienst werd er vroeger niet getrouwd, dat mocht niet. Maar dat betekende niet dat er niet werd gevreeën: zo staat kleermaker Christiaan op 8 augustus 1839 voor de ambtenaar van de Burgerlijke Stand in Haarlem om in het huwelijk te treden met Johanna Maria Hagemans. 1) In de kantlijn van de huwelijksakte lezen we dat er al een kindje was – Christiaan zat nog in dienst toen zij in 1838 werd geboren - en dat hij dat meisje als vader erkent: "Nadat door hun voor hun beider dochter was erkend en mits dien als zoodanig gewettigd het kind alhier geboren op den veertienden Februari achttienhonderd achtendertig, en den vijftienden daaraanvolgende ingeschreven in het Register van den Burgerlijken Stand deze stad onder de naam van Maria Johanna Sub Numero tweehonderd en negentien" . ’t Was nog een heel gedoe met de toestemming voor het huwelijk want zijn ouders leefden niet meer

BONJE MET DE BAAS Het kwam vroeger nogal eens voor dat zoons voor wat betreft hun beroep in de voetsporen van hun vader traden. En bij Friedrich Stütner (zie de post van 26 juli) was dat niet anders. In dit geval bleef zijn zoon Frederik Christiaan Wilhelm waarschijnlijk zelfs in de bakkerij van zijn vader werken, dat blijkt uit de gezinskaart. En daar zal het mis zijn gegaan. Hoe ik tot die conclusie ben gekomen blijkt uit het volgende. In mijn bezit is een zgn. Remontoir Cylindre 6Rubis zakhorloge uit ca 1900, die zwaar verwaarloosd en vervuild opdook uit het familiearchief en waarvoor iedereen z’n neus ophaalde. Het heeft me een flinke duit gekost bij de Wassenaarse Klokkenmakerij van Balen om het ding te laten restaureren. In de deksel staat de naam van de eigenaar gegraveerd: F.C.W. Stütner (Friedrichs oudste zoon) waarna ik ontdekte dat deze jongeman al vroeg is overleden. 1) Opvallend is dat hij vier dagen voor zijn overlijden een testament liet opmaken, waarvan de str

MARNIXSTRAAT 66 Eigenlijk heb ik nooit kunnen vaststellen wanneer het rijtje woningen in de Haarlemse Marnixstraat waarvan nummer 66 deel uitmaakt is gebouwd. Totdat ik bij navraag bij Hans van Felius van het Noordhollands Archief een kopie van een koopakte van 14 januari 1930 ontving. Tjabel Byl en Arend Pieter van Gend zijn bouwondernemers, beiden wonende te Haarlem en zij kopen o.a. een perceel “thans kadastraal bekend gemeente Schoten, sectie B nummer 8477 groot”... – dat is het pand aan de Marnixstraat 66 - en dat zij “daarna (negentien Juni negentien honderd negen en twintig) zyn aangevangen met den bouw van een woonhuis met schuurtje; en dat in aanbouw zijnde woonhuis op dertig November jongstleden voor den prijs van zes duizend vyf honderd gulden hebben verkocht aan den comparant Ryntjes onder verplichting om dat huis geheel af te bouwen” . Verderop in de acte blijkt dat de verdere afbouwsom voor rekening komt van de verkopers, zodat Willem Rijntjes een mooie deal heeft

Misschien is het goed om even de plaats in de familie te duiden waar we Friedrich treffen: Pieter Groot > zijn moeder Jansje Stütner > haar vader Friedrich Stütner VREEMDELINGEN We zitten met een document voor ons op tafel, dat ik nog niet eerder heb gezien in mijn ervaring tot nu toe. Het gaat om een soort lijst van mensen uit andere landen, 1) in dit geval uit 1883, waarin van alles en nog wat werd genoteerd. Gelukkig maar dat ze dat toen deden, want zo zien we dat precies werd bijgehouden waar vandaan ze kwamen, waar ze gingen wonen, welk beroep ze uitoefenden en welke de redenen waren dat ze werden toegelaten. Nee, pasfoto’s waren er toen nog niet in gebruik dus daarom noteerde men een signalement. Samenvattend, een mooie bron voor de amateurgenealoog. DE FRANS-DUITSE OORLOG Tot 1870 was Frankrijk de dominante natie op het vasteland in Europa, maar die positie werd bedreigd door Pruisen onder leiding van kanselier Bismarck. De oorlogsverklaring van Frankrijk aan Pru

Zo maar een eindje fietsend zag ik gisteren dat de Groote Molen in Zoeterwoude-Rijndijk in de steigers staat en omdat je dat niet elke dag ziet heb ik er een foto van gemaakt: En zo zag hij er in het voorjaar uit: De molenaar vindt het wel leuk als je komt kijken als hij draait maar niet op zondag (Exodus 20:9-11). De molen van het type wipmolen is de derde molen die de Groote Polder bemaalde en de tweede op deze locatie. De eerste Groote Molen werd gebouwd in 1485; de tweede in 1545 en de derde in 1626. De molen bemaalde tot 1966 de Groote Polder (ca 520 ha, opvoerhoogte 1,50m.) voornamelijk op windkracht. Voornamelijk, omdat in 1953 het scheprad vervangen was door een vijzel en meteen ook een Deutz dieselmotor als hulpkracht geplaatst werd. Na 1966 draaide de molenvijzel alleen nog op de diesel. Dat duurde tot 1972, toen vanwege de aanleg van een groot industrieterrein de Kopperwetering, waarop de molen uitmaalde, werd afgedamd. Bij de hevige storm van 2 april 1973 leed deze

St.-ENGELMUNDUS Volgens overlevering zou er in Kennemerland een missionaris met de naam Engelmundus hebben gezworven ten tijde van St.-Willibrord. In de vroege achtste eeuw werd hij vooral vereerd te Velsen. 1) En het zal dan ook niemand verbazen dat er een Engelmunduskerk in Velsen staat, waar meneer pastoor op 16 februari 1911 op de achterkant van het uittreksel uit het Huwelijksregister van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Velsen het volgende schrijft: “Matrimonium inierunt (zijn een huwelijk aangegaan) die 16 Feb. in Eclesia Paroc.Sancti ( op 16 febr. in de parochiekerk van de Heilige) Engelmundi in Velsen (Engelmundus) testes fuerent (de getuigen waren) Theodorus Wiegman en Joannes Rijntjes” Hier trouwt Willem met Cornelia (Cor) Kempe. DE DIENST Het is mooi weer en we zitten bij het Nationaal Archief in den Haag waar we de Militieregisters kunnen inzien. Zo zou het kunnen zijn als we geen internet hadden want die registers staan gelukkig

In mijn post van 16 juni zagen we al mooie bermplanten maar vanwege de droogte van de afgelopen weken verwachtte ik niet veel nieuwe. Dat was een grote vergissing, want kijk maar eens om te beginnen naar deze prachtige grote wederik, een opvallende soort naast de bloeiende kattenstaarten. Grote wederik heeft in zijn gele bloemen een rode vlek, wat haar onderscheidt van de andere wederikbloemen. Grote wederik (Lysimachia vulgaris) Grote kattenstaart (Lythrum salicaria) De gewone engelwortel kan erg groot worden en lijkt in eerste instantie wat op gewone berenklauw Gewone engelwortel (Angelica sylvestris) Er stond wat geels in de berm en dacht: kijk, heelblaadjes! 😂 Hoe men toch aan die naam is gekomen? Wel, de plant werd vroeger gebruikt ter bestrijding van dysenterie en je vindt het terug in de Latijnse naam Pulicaria dycentirica Heelblaadje (Pulicaria dysenteria) Een thee van koninginnekruid werd vroeger gebruikt tegen verkoudheid en als laxeermiddel. In grote h