Het vreemde is dat ik zoveel van Willem Bogaards
(1887-1970) heb kunnen vinden dat ik eigenlijk niet weet wat ik ermee aan moet.
De ene na de andere advertentie verschijnt waar Willem zijn koopwaar aanbiedt.
Dan weer prijst hij verzekeringsproducten aan en weer later roert hij zich als
vertegenwoordiger van het kerkelijk leven. En ook op de politiek drukt hij zijn
stempel.
En dat alles niet alleen in lokale maar ook landelijke dagbladen. Hij
wekt de indruk een ontwikkeld mens te zijn en ook een genieter van mooie dingen
zoals een nieuwe auto in 1932, kijk maar: 1)
 |
| Willem met links in de auto zijn vrouw, rechts een onbekende en op de treeplank zijn dochter Adrie |
Enfin, we gaan beginnen.
INHOUD
- Herman F.A. Damen & Zoon, Wijnhandelaren te Leiden
- Vrijwillige Ouderdomsverzekering
- Brand meester bij kruidenier van Zweeden in Vlissingen
- Mannenbroeders zoals Jan Balkenende
- Fascisme, Marxisme en Nationaal-Socialisme
- Pennen neer: klaar!
En dan eerst naar de plaats van deze Willem in de familie Bogaards:
Herman F.A. Damen & Zoon, Wijnhandelaren te Leiden
We starten in het Zeeuwse Yerseke, waar we al eens eerder
zijn geweest voor een andere Willem: http://barthelgezocht.blogspot.com/2021/02/willem-bogaards-1860-1932-en-de-oesters.html
Deze Willem had twee zoons in zijn oesterhandel: Johannes Jacobus en Willem. De
laatste is degene, over wie dit verhaal gaat.
We zijn weer even thuis. En
wandelen in de Burgsteeg in Leiden waar we op nummer 2b een gevelsteen zien met
in grote letters geschilderd: MARGAUX.
 |
| Gevelsteen Burgsteeg 2b Leiden (Bron: Streetview) |
Dat de
Amsterdamse dynastie Damen van “Roomsche” inslag was deerde de gereformeerde
Willem Bogaards niet. Het ging hem om de kwaliteit en hij was er trots op een
jaar lang vertegenwoordiger voor Zeeland te mogen zijn van de firma Damen. 2)
De
eerste keer waaruit blijkt dat hij bezig was als handelaar in wijn en
spiritualiën is al in 1909 3). Ook zijn vrouw Pieternella Sonke is actief en
verkoopt per post roomkaasjes. 3a)
Pieternella Sonke, Studio J. Magielse, Goes 1870-1941 via Gemeentearchief Goes
(Publiek domein)
Vrijwillige Ouderdomsverzekering
We zijn nog steeds in Leiden en lopen op de Middelstegracht
waar op 27 maart 1871 Piet Aalberse werd geboren, zoon van een koekbakker.
Zoete
broodjes bakte hij niet maar als eerste minister van arbeid maakte hij de
Ouderdomswet van 1919, ook wel de Vrijwillige Ouderdomsverzekering (V.O.V.)
genoemd.
De V.O.V. was bedoeld voor niet-loontrekkers met een laag inkomen. Zij
konden zich verzekeren voor een ouderdomsrente. Het was een vrijwillige
verzekering met een garantie van de staat. De V.O.V. werd uitgevoerd door de
Raden van Arbeid en de Rijksverzekeringsbank.
Op alle mogelijke manieren werd
reclame gemaakt voor de zegeningen die de V.O.V. zou brengen. In werkelijkheid
was ook de ouderdomsrente die iemand na het bereiken van de 65-jarige leeftijd
via de V.O.V. kon ontvangen, geen groot pensioen. Het begon met € 2,27 per
week voor ongehuwden en € 2,72 per week voor gehuwden. 4)
Na al die drank
vond Willem het een aardig idee om zich daar in te bekwamen en in 1922 werd hij
aangesteld als algemeen acquisiteur voor Zuid-Beveland oostelijk deel 5). Hij
was daarin zeer succesvol want won prijzen 6) en werd in 1925 benoemd tot
inspecteur V.O.V. bij de Raad van Arbeid 7). Bovendien hield hij lezingen in de
regio om de V.O.V. aan te prijzen.
Willem blijft nog lang actief in de
verzekeringsbranche. Toch zien we een groeiende belangstelling voor
bestuurlijke functies op kerkelijk en politiek gebied.
Brand meester! In de Gravenstraat te Vlissingen
’t Is half drie in de ochtend van 8 maart 1933 en het
miezert een beetje als één van de omwonenden van de kruidenierswinkel van van
Zweeden vlammen ziet slaan uit de kamer achter de winkel.
Als de brandweer
arriveert met de magirusspuit staat de boel al goed te fikken. Na een uur is de
brand geblust: oorzaak onbekend en er is niemand gewond geraakt. Van Zweeden is
zo blij met de uitgekeerde verzekeringspenningen dat hij een advertentie in de krant laat zetten:
 |
| De Zeeuw Christelijk Historisch Nieuwsblad voor Zeeland van 5 april 1933 |
Mannenbroeders zoals Jan Balkenende
Er scharrelt begin jaren zestig van de vorige eeuw een
slim ventje door de gangen van de lagere school in Kapelle. Hij zit in
Amsterdam al snel in de politiek. Aan het eind van dit stukje een opmerking
over hem.
Ook onze Willem was er al vroeg bij: in 1923 wordt hij secretaris van
de Vereeniging tot Stichting en Instandhouding van een School met den Bijbel 8)
en in 1926 trad hij op als ouderling in de Gereformeerde Kerk van
Kapelle-Biezelinge. 9) Er volgen diverse functies in het geestelijk leven en
blijft tientallen jaren ouderling.
Opvallend is de opvolging in de vacature voor
opnieuw ouderling van Jan Balkenende, de grootvader van de ex-ministerpresident
van ons land Jan Peter Balkenende. 10)
Fascisme, Marxisme en Nationaal-Socialisme
Eind 1929, begin 1930 ontwikkelde zich de bewustwording
onder de jongeren uit de Anti-Revolutionaire Partij (ARP) een studie te maken
van de beginselen van hun partij. Zij verenigden zich onder de noemer Arja
(Anti-Revolutionaire Jongeren Actie) en werden door partijleiders uitgedaagd
lokale afdelingen op te richten.
En zo geviel het de heer Willem Bogaards in
1930 districtshoofd te worden voor de Arja 11) en zelfs door te dringen in het
landelijk hoofdbestuur. 12) En dan gaat hij los.
Met veel bravour richt hij
zijn pen naar het oosten en nog verder: ..."Deze
actie bedoelt alle, die met onze A.R. beginselen instemmen, het juiste midden
tusschen het Fascisme en 't Marxisme te leeren kennen: wat er voor noodig is de
correcte situatie in te nemen tegenover den Nationaal Socialist ter eenre en contra
den Marxist ter andere zijde. Door degelijke studie komt men aan de kennis om
slavernij, maar ook de revolutie met vrucht te bestrijden. Daarom de
Arja." 13) En:
"Zeeuwsche
jongeren en ouderen, gij, die onze A.R. beginselen kent of deze begeert te
kennen, sluit u aan bij de A.R.J.A.
Staat ons werk niet
vanaf een afstand te bekijken; doch treedt in onze gelederen.
Eendracht maakt
macht; ook in het A.R. kamp.
Laat deze enkele
regelen U tot nadenken zetten. En daarna... flink aanpakken!
De tijden zijn er
ernstig genoeg voor!" 14)
Pennen neer: klaar!
Na 1958 is de inkt uit de pen van Willem weliswaar nog
niet helemaal opgedroogd. We zien weinig resultaten van zijn werk in de krant. Hij
verkoopt zijn huis aan de Biezelingschestraat in Kapelle en keert terug naar Yerseke om in de Schotte 23
te gaan wonen.
 |
| Biezelingschestraat, Kapelle (Bron: vervaardiger J.Torbijn Zeeuws archief fotonummer 539 1149) |
Af en toe verschijnt een oproep in de krant om aan de arme
kinderen in Suriname te denken. 15) Uit de advertentie blijkt dat hij het
correspondentieadres is voor de Evangelische Broeder Gemeente (Hernhutters).
En
in de Scheldebode van 9 januari 1970 vraagt hij één dag per week hulp voor zijn
huishoudster, Marie Abrahamse.
Op 10 mei 1970 komt Willem te overlijden, 82
jaar oud. “De Heere te dienen was zijn
verlustiging.” , aldus de overlijdensadvertentie in Trouw van 11 mei 1970.
Bronnen:
1) www.kentekenzeeland.nl (de foto
is van Joke Sanderse, zijn kleindochter)
2) Middelburgsche Courant van 14 december 1920, De Zeeuw
Christelijk Historisch Nieuwsblad voor Zeeland van 6 mei 1921 en 3 juni 1921
3) De Zeeuw Christelijk Historisch Nieuwsblad voor Zeeland
van 2 oktober 1909
3a) De Zeeuw Christelijk Historisch Nieuwsblad voor
Zeeland van 31 januari 1920
4) Website van de Sociale Verzekeringsbank
5) Nieuwe Zeeuwsche Courant van 2 augustus 1922
6) De Zeeuw Christelijk Historisch Nieuwsblad voor
Zeeland van 15 augustus 1924
7) De Zeeuw Christelijk Historisch Nieuwsblad voor
Zeeland van 17 maart 1925
8) Middelburgsche Courant van 19 april 1923
9) Middelburgsche Courant van 29 november 1928
10) De Zeeuw Christelijk Historisch Nieuwsblad voor
Zeeland van 13 december 1937
11) Middelburgsche Courant van 3 maart 1930
12) De Zeeuw Christelijk Historisch Nieuwsblad voor
Zeeland van 17 oktober 1938
13) Zeeuwsche Kerkbode van 29 december 1933
14) De Zeeuw Christelijk Historisch Nieuwsblad voor
Zeeland van 25 september 1937
15) Zeeuwsche Kerkbode van 1 september 1961
Reacties
Een reactie posten