Van de Bree naar Debree en weer terug

PROLOOG

Mijn enige zus emigreerde in de vorige eeuw naar Canada. Zij ontmoette daar een Canadese emigrant met Hollandse achtergrond waarop zij viel. 

 

En zo geviel het dat zij nog even terugkeerde om van ons afscheid te nemen om zich definitief met haar de Bree te vestigen in dat verre land. We gaan eens kijken naar de belevenissen van de voorzaten van haar man.

 

Om te beginnen met zijn vader, Arie de Bree (1901-1988)

 

 

INHOUD

1. Broek op Langedijk
2. De oudste veiling van Europa
3. Arie de Bree gaat in dienst
4. Arie de Bree gaat op reis
   

BROEK OP LANGEDIJK

Broek op Langedijk is een dorp in de provincie Noord-Holland. En voor de buitenlandse lezers, Nederland ligt hier, midden op de bol:

 

Bron: Google earth (click to enlarge)

Broek op Langedijk is een tuinbouwgebied; er wordt met name veel (witte) kool geteeld. Tot begin jaren 70 van de twintigste eeuw was het gebied volledig opgedeeld in kleine langwerpige eilandjes (akkertjes) die uitsluitend over het water bereikbaar waren.

De originele bebouwing bestaat uit een rij huizen aan beide zijden van de Dijk, met aan de westzijde nog een rij huizen die voor de verkaveling uitsluitend via smalle bruggetjes bereikbaar waren. 

 

Soms groeiden er halve woonwijken achter één zo'n bruggetje van nog geen meter breed. Met name bij verhuizen en brandbestrijding was de enige toegang dan over het water.

Bron: Streetview

De skuiten (vletten, boten) waren meestal van zwart geteerd staal met rode en groene accenten, vaak voorzien van een vaste dieselmotor. Schuiten zonder motor werden voortbewogen met de kloet, een houten vaarboom met een V-vormige onderkant die wel grip heeft in de klei maar niet blijft steken. 1)

 

Bron: Wikipedia (Schuit met witte kolen met tuinder onderweg naar de veiling te Broek op Langedijk, nagespeeld op zondag 18 juni 2006 in het Openluchtmuseum te Arnhem. Fotograaf J.A.C. de Kroon)

 

DE OUDSTE VEILING VAN EUROPA

In 1887 is in Broek op Langedijk de eerste groenteveiling bij afslag ontstaan, tevens de oudste van Europa. Eerst in de open lucht, kort daarna in een houten gebouw waar de schuiten met kool doorheen konden varen. 

 

Sinds de jaren '80 is de veiling als bedrijf opgenomen in wat later de Greenery werd. Het gebouw is vervolgens zonder veel aanpassingen een veilingmuseum geworden, de Broeker Veiling. 1)

Bron: Wikipedia (Broekerveiling. HTW)

 

ARIE DE BREE GAAT IN DIENST

Naast de genealogische gegevens kun je van Arie kun je in ieder geval maar één ding zeggen: er valt op het internet niets negatiefs over hem te vinden. 

 

Uit de Militie registers kunnen we opmaken dat hij maar een klein mannetje was. Nu waren de meeste mensen in die jaren niet zo lang en Arie stak met zijn één meter 67 bepaald niet boven de massa uit. 2)

 

De meeste jongens halen tegenwoordig al bijna de één meter tachtig hier maar de zonen van Arie bleven een beetje achter, hoewel ik dat van zoon Bertus niet zeker weet. Enfin, de gelovigen konden toch niet zien of er voor de broer van Bertus een omgekeerd leeg bierkratje op de kansel stond... 

 

Arie wist zich evenwel goed te handhaven bij het 1e Regiment Veldartillerie en bracht het in 1922 al tot wachtmeester. 3)

 

Militaire Stamboeken nrs. 51405-53727 1920-1924 via Familysearch image 96 (Click to enlarge)

ARIE GAAT EEN EINDJE VAREN

Vanwege de slechte economische situatie besluiten Arie en zijn vrouw Sijtje Kok in 1951 dat het mooi is geweest en op 15 maart stappen ze op het stoomschip Volendam van de Holland Amerika Lijn, op weg naar Canada . 4)

Stoomschip Volendam (Bron: Voorwaarts: sociaal-democratisch dagblad van 21 mei 1927, via de website van Delpher)

 

In de haven Halifax aangekomen (pier 21) gaan ze verder naar Edmonton, waar Arie als timmerman de kost verdient, zoon Kees met zich meenemend omdat hij de taal nog niet goed machtig is.

Op het hoogtepunt van zijn carriere - hij is dan aannemer - zal Arie nog een kerk bouwen, samen met zijn zoon Arie. De naam de Bree wordt Debree, Arie gaat Harry heten en Kees wordt Neal. Om maar zo snel mogelijk geintegreerd te raken. 

Later wordt dat voor wat betreft de achternaam weer teruggedraaid want anders kloppen de paspoorten niet. Zoon Bertus blijft trouwens in Broek.

Arie en Sijtje liggen begraven op Westlawn Memorial Gardens, Edmonton, Gedenkplek-ID 184661547. 5)

Bronnen:

1) Wikipedia

2) Militaire Lotingsregister 1921

3)  Militaire Stamboeken nrs. 51405-53727 1920-1924 via Familysearch image 96

4) De passagierslijsten van de emigrantenschepen van de Holland Amerika Lijn worden op dit moment online gezet op de website van het Stadsarchief Rotterdam, helaas nog niet die van het stoomschip Volendam.

5) de website van findagrave.com

Met dank aan het fenomenale geheugen van mijn zwager, de man van mijn zus.