Barthel gezocht!

Lang geleden maakte de schrijver Godfried Bomans deel uit van een panel in het radioprogramma Kopstukken. Mensen uit het publiek konden hem vragen stellen en vaak begon Bomans na enkele seconden wachten met "Ik had vroeger een oom..." om daarmee zijn betoog te beginnen. Nu had ik vroeger óók een oom en die bezat een motor, kijk maar: We zien hier Hendrik Christiaan (Henk) Barthel, een broer van mijn vader. De motor is een 500CC TWN S uit 1925, topsnelheid 130 kilometer per uur; TWN staat voor Triumph Werke Nürnberg. Waarom nu dit verhaal? Welnu, onlangs wilden mijn oudste zoon en zijn vriend mijn gereedschapskist lenen om een oude motor aan de praat te krijgen, die de vriend op de kop had getikt. Na enig sleutelen was hij erin geslaagd en het één en ander is op film vastgelegd. Zet het volume van je luidsprekers maar wijd open en luister vooral naar de claxon. Enjoy!

DE WET We hebben een dik boek voor ons, het Burgerlijk Wetboek uit 1836: 1) “87. Het huwelijk is verboden tusschen alle personen, die elkander bestaan in de opgaande en nederdalende linie, het zij door wettige, het zij" ... nou ja, lees zelf maar verder, hieronder. Het gaat om artikel 87 en 88. Burgerlijk Wetboek 1836 DISPENSATIE We lezen nog even door maar dan in een akte van de toenmalige koning: “Wij Willem II, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, Groot-Hertog van Luxemburg enz. enz.” en even verderop: “Hebben goedgevonden en verstaan aan de natenoemen personen, met vrijstelling van de wettelijke bepalingen” … “te vergunnen het aangaan van een huwelijk met Maartje Pilkes”, weduwe van Jakob Groot met Jan Groot, broeder van haren overledenen man” … enz. 2) ZOETE BROODJES BAKKEN We kunnen dus concluderen dat het in 1842 niet was toegestaan om met je schoonzus of zwager te trouwen, tenzij er “gewigte redenen” waren om daarvoor vrij

Vorig jaar hadden we in onze achtertuin een grote bonte specht, die zich te goed deed aan de pindakaas, kijk maar naar de post van 19 april van dit jaar. Dit keer zagen we vanmorgen een veldmuis aan het ontbijt. Hij (of zij) bleef minutenlang onverstoord smullen van de pindakaas, de meesjes in vertwijfeling achter latend: ze durfden niet dichterbij te komen en bungelden maar wat aan het ijzerdraad van de kooi.

Even kijken waar Roelof staat in de familie: Cornelis Barthel (dat ben ik) >>> mijn moeder Willempje Nieboer (5) >>> Hendrik Wilhelm Nieboer (10) >>> Elbert Nieboer (20) >>> Roelof Nieboer (40) NIJKERK, DUS Ach, we zijn toch weer terug in Nijkerk en laten van der Aa 1) even aan het woord: “Door eene bekwame haven heeft NIJKERK vereeniging met de Zuiderzee, en kunnen daardoor de ingezetenen hun koorn, tabak en andere voortbrengselen, gemakkelijk naar elders verzenden. Ook handelen zij veel in de vetweiderij, waartoe zij bekwame gelegenheid hebben, door het weiland, ten Noorden dezer plaats gelegen, en de Arkenheem geheeten, hetwelk in de geheele Veluwe, in vruchtbaarheid niet geëvenaard wordt." Zo, er viel dus genoeg te (be)werken en te vervoeren, ook over de Zuiderzee, nu IJsselmeer geheten en toen nog niet afgesloten door de Afsluitdijk. Bij zoon Elbert (20) hebben we al gezien dat de Nieboeren goed waren in het vervoeren van al die voort

Even kijken waar Pieter Jacobus staat in de familie: Cornelis Barthel (dat ben ik) >>> Johannes Jacobus Barthel (4) >>> Petrus Johannes Barthel jr (8) X (getrouwd met) Cornelia Weijers (9) >>> Johannes Jacobus Weijers (18) >>> Pieter Jacobus Weijers (36) Een deel van de geboorteakte DOOR WEER EN WIND In de beginperiode van de Burgerlijke Stand moest de vader het geboren kind bij de aangifte ook daadwerkelijk tonen aan de ambtenaar. Het was op vier mei 1813 vijftien graden en er stond een noordoostelijke wind, die bewolking en onweer meevoerde. Geen fraai weer om met een pas geboren kind van nog geen dag oud naar het gemeentehuis van Oegstgeest te gaan maar Jacobus Weijers kon niet anders: hij moest aangifte doen van de geboorte van zijn zoon Pieter Jacobus. ZAAGMOLENS In 1848 kocht Johannes Hendrikus Meerburg de beide zaagmolens "de Heesterboom" en "de Jonge Paulina". Hij was al eerder door vererving in het bezit gekomen

Even kijken waar Hendrik staat in de familie: Cornelis Barthel (ik) >>> Johannes Jacobus Barthel (4) >>> Petrus Johannes Barthel jr. (8) >>> Petrus Johannes Barthel sr. (16) X (getrouwd met) Petronnella Verrijk (17) >>> Hendrik Verrijk (34) Geboorte aantekening familieregister Doopsgezinde kerk Haarlem HOE WAS HET OOK ALWEER In de Franse Tijd werd de conscriptie ingevoerd, later gevolgd door de militie. Hoewel mensen zelf konden kiezen voor een militaire loopbaan, moest het vrijwilligersleger substantieel worden aangevuld. Dit gebeurde via loting. Deze lotingslijsten zijn nog te vinden in menig gemeentearchief. Wie werd ingeloot voor de nationale militie, moest gedurende de vijf jaren dienstplicht enkele malen onder de wapenen. Men hoefde de dienstplicht niet per se persoonlijk te vervullen. Men kon zich ook tegen betaling laten vervangen. Dat kon door een remplaçant of door een nummerverwisselaar. In het geval een remplaçant werd ingehuurd, b

1 Utrecht; allen gedurende één nacht 2 Utrecht; allen gedurende één nacht 3 Utrecht; allen gedurende één nacht 4 Utrecht 5 Amersfoort; allen gedurende één nacht 6 Achttienhoven; de gehele familie behalve Piet en Ina 7 Utrecht; Piet en Ina bij de familie Smit 8 Bennekom, Selterskampweg 26; in ieder geval mijn vader 9 Bennekom, Kerkstraat 14 bij de familie Aalbers 10 Bennekom; mogelijk alleen mijn vader 11 Bennekom; pastorie van de Gereformeerde Kerk aan de Brinkstraat (thans gesloopt: er staat nu een ontmoetingscentrum) 12 Ede; 13 Lunteren, Barneveldseweg 14 (omgenummerd); de boerderij van Jan Lagemaat. Begin van deze eeuw was het een geitenfokkerij. 14 Nijkerk, pastorie van de Gereformeerde Kerk, Venestraat 22 15 Nijkerk, Kolkstraat; het huis van de tantes Nieboer. Het pand is al tientallen jaren geleden gesloopt.

DE NAOORLOGSE PERIODE TOT 1968 In de eerste naoorlogse jaren zijn armoede en gebrek aan de orde van de dag en nog in 1948 verklaart een derde van de bevolking bij een onderzoek van Nipo niet voldoende kleding te hebben om de winter redelijk door te komen. 1) Men maakt moeilijke tijden mee: eerst werkt Jan bij de Stichting Volksherstel Haarlem 2) en later is hij gemeenteambtenaar maar het salaris is niet riant. Bovendien moeten er door ziekte van zijn vrouw veel kosten worden gemaakt terwijl ook de opvoeding van de kinderen het nodige kost. Op 25 februari 1946 wordt de Stichting Volksherstel Haarlem opgericht. Enkele voorbeelden van de werkzaamheden van de organisatie: Het adviesbureau. Doel en opzet hiervan is om iedereen die problemen had, te helpen. Hierbij moet gedacht worden aan repatriërende, onderduikers, evacués e.d. . Dit adviesbureau werd vanaf november 1945 voortgezet onder de naam Sociaal Voorlichtingsbureau. Samenwerking met de Hulpactie Rode Kruis (H.A.R.K.) Vakant

DE TWEEDE WERELDOORLOG Inleiding Bij het verzamelen van gegevens rond de familie blijven veel vragen onbeantwoord. Het is immers kort na de oorlog - maar ook nog lang daarna - niet gebruikelijk dat er uitgebreid wordt stilgestaan bij de oorlogsperiode. “Het land moet worden opgebouwd; de handen uit de mouwen!” is het parool. Natuurlijk wordt er door de oud-verzetsstrijders wel herdacht, maar alleen tijdens de herdenking op 4 mei en op de vergaderingen en bijeenkomsten van de Bond van Oud Illegale Werkers (BOIW), waarvan mijn vader lid is geweest. Verder wordt er vooral gezwegen. Veel oud-verzetsstrijders komen daardoor in psychische problemen en ook mijn vader ontkomt niet aan een naoorlogse depressie. Dat is vanwege mijn toen nog jonge leeftijd mij ontgaan; mijn zus weet daarover te vertellen. Eigenlijk is het in het licht van de vooroorlogse jaren opmerkelijk dat degenen, die het meeste durfden, die de meeste onderduikers helpen, de communisten en de gereformeerden zijn, uiterst

TUSSEN DE WERELDOOORLOGEN Na het verlaten van de lagere school gaat Jan waarschijnlijk al spoedig werken, want als hij veertien jaar is overlijdt zijn vader. En met tien kinderen, die moeten worden opgevoed zal elke gulden voor moeder Cornelia welkom zijn geweest want weduwepensioen bestaat nog niet. Hij slaagt er wel in om in zijn vrije tijd te leren en de Handelsavondschool te doorlopen. Hij leert daar onder meer zich de kalligrafie eigen te maken. Dat zal hem in de tweede wereldoorlog nog goed van pas zijn gekomen bij het vervalsen van eigendomspapieren en andere documenten. Een bladzijde uit het werkboek kalligrafie Op het moment van huwen in 1932 met Willempje (Wil) Nieboer werkt hij als in- en verkoper bij groothandel Giebels (lood, ijzer en koper) te Haarlem en verdient daar een goed loon. Althans, daar lijkt het op: ze maken reisjes naar Duitsland en Zwitserland: foto's in het oude familieboek getuigen daarvan. In de jaren dertig verandert Nederland snel: de Afsluit

Even kijken waar Pieter staat in de familie: Frits Groot >>> Pieter (Piet) Groot >>> Adrianus (Arie) Groot >>> Pieter Groot BAKKERS, OPGELET! Het is oorlog! Nou ja, niet met ons maar wel in de rest van de wereld, wij zijn neutraal: Eerste Wereldoorlog. De Engelsen zijn benauwd dat wij spullen verkopen en verschepen naar de Duitsers en die zijn weer angstig dat wij hetzelfde doen naar de Engelsen. Kortom, het wordt lastig om zaken te doen met het buitenland en het ging net zo lekker. Zeeblokkades worden ingesteld, Nederlandse schepen worden aan de ketting gelegd en de bevolking is de pisang: op allerlei gebieden, vooral van voedsel ontstaan tekorten. Een ingezonden brief in het Rotterdamsch Nieuwsblad illustreert dat: “Rotterdam, 17 Juni 1916 Gelijke monniken, gelijke kappen. Men kan heden ten dage geen courant of schrift ter hand nemen of men leest van deze of gene schaarschte. Nu is steller dezes paarden-vleeschhouwer en kan zich voor zichzelven en