Even kijken hoe het ook alweer zit:
Mijn moeder Willempje Nieboer
Haar vader Hendrik Wilhelm
Zijn vader Elbert
Zijn vader Roelof
Zijn vader Elbert
en dan deze Roelof
EEN LANG VERHAAL
We zitten weer eens bij de notaris. Deze keer is het Antoni Derk Steven Colenbrander in Nijkerk, die de volgende Memorie van aangifte van successie heeft laten opmaken:
“De ondergetekenden
Gerarda Nieboer, weduwe van Johan David Reichard, buiten beroep, wonende te Nijkerk, benevens Roelof Nieboer, beurtschipper en Maria Nieboer, zonder bepaald beroep, beide mede te Nijkerk woonachtig, eerstgemelde zoo voor zich als in zijne hoedanigheid als voogd over zijne nog minderjarige broers en zusters, met namen: Hermanus - Neeltje - Peter en Willem Nieboer, te zamen ter zake dezes domicilie kiezende ten kantore van den Notaris Colenbrander te Nijkerk, verklaren mits dezen:
Dat Roelof Nieboer, in leven oudschipper gewoond hebbende te Nijkerk, aldaar op den 5 Februarij 1834 is overleden;
- dat als erfgenamen bij versterf tot zijnen nalatenschap zouden zijn geregtigd geweest, voor de eene helft zijne dochter Gerharda Nieboer voornoemd, en voor de wederhelft de zes nagebleven kinderen zijns vooroverledenen zoons, wijlen Elbert Nieboer, gezegde Roelof - Maria - Hermanus - Neeltje - Peter en Willem Nieboer;
Dat echter naar aanleiding der uiterstewilsbeschikking door den erflater op den 1 October 1831 voor den Notaris Colenbrander te Nijkerk en getuigen in openen vorm verleden en den 1 April 1834 aldaar geregistreerd, door zijne weduwe Neeltje Elberts de Wit het vruchtgebruik zijner nalatenschap wordt genoten, terwijl hij bij dat zelfde testament, heeft geprelegateerd 1):
1º aan de eerstgenoemde erfgeefster Gerharda Nieboer zijne helft in het huis met erve en tuin staande te Nijkerk aan de Kolkstraat, factie B Nº 823, voor 't geheel tot de tusschen hem en gemelde zijne tegenwoordige weduwe N.E. de Wit
… hebbende gemeenschap van goederen behorende, en daarom voor de helft de erflaters in eigendom: - doch behoudens voorzeid vruchtgebruik.
2º aan de gezamentlijke afkomelingen zijns voorovereledenen zoons, wijlen Elbert Nieboer, zijn aandeel, zijnde de helft in zekere uitgemelde gemeenschap aan deszelven verstrekte som in contanten; - terwijl overigens deze nalatenschap door eerstgemelde aangeefster voor de eene en door de afkomelingen van wijlen gezegden Elbert Nieboer voor de wederhelft wordt verkregen, en tot dezelve geen andere vaste goederen behooren.
Overigens verklaren de aangevers, dat door dit overlijden geen fidei commis 2) is gedevolveerd 3), geen vruchtgebruik vervallen, geen eigendom van lijftochtelijk capitaal of goed overgegaan en dat ook door niemand anders eenig voordeel uit deze nalatenschap wordt getrokken.
Nijkerk op 22 Mei 1834”
De conclusie is dat er nog één erfgenaam in leven is: Gerarda. Elbert is immers in 1833 overleden en de andere kinderen zijn jong en kinderloos gestorven. Gerarda krijgt dus de helft en de zes kinderen van Elbert de andere helft, maar niet eerder dan na het overlijden van Roelofs echtgenote. En dat gebeurt dan ook een half jaar later: weer naar de notaris dus.
DE WITTE TOREN
Door de inkomsten van de Arkervaart (lees nog even http://barthelgezocht.blogspot.com/2018/08/roelof-nieboer-40-1812-1887.html ) en omdat er veel geld werd verdiend met de teelt van tabak was er een ideaal ogenblik gekomen om tegemoet te komen aan de wens van het gemeentebestuur om een klokkenspel te laten gieten. In 1773 kwam daar een goede aanleiding voor: de Amsterdamse architect Jan Bolten waarschuwde ervoor dat de torenspits bij een flinke storm zou instorten.
Hierop werd besloten dat er een nieuwe bovenbouw op de toren moest komen. De aannemer Barend Brouwer uit Hoorn mocht het werk uitvoeren, voor het bedrag van f. 30.500. In 1774 werd de oude toren afgebroken tot op 19 meter hoogte. De scheiding tussen de 15e-eeuwse en 18e-eeuwse stenen is nog altijd goed te zien. Op 30 november 1774 was de afbraak gereed. De opbouw begon op 15 maart 1775. Tijdens de werkzaamheden kwam stadhouder Willem V naar Nijkerk om het werk te aanschouwen. Op 1 september 1776 was de nieuwe toren klaar. Het ontwerp was geïnspireerd op verschillende Amsterdamse torens. De Nijkerkse toren doet bijvoorbeeld denken aan de Montelbaanstoren, maar vertoont ook elementen die bij de Oudekerkstoren, de Zuiderkerkstoren en de Munttoren voorkomen. Er komen classicistische elementen in voor, zoals de pilasters (pijler in de wand) met de Ionische (je weet wel, zo’n zuil met die krulletjes) bekroning aan weerszijden van de wijzerplaten en het fronton (bekroning van een venster) daarboven. Daartegenover staat echter de schuine belijning van de dubbele lantaarn en de ronding van het fronton. De toren is afgewerkt met enkele zeer gematigde barokke elementen, waarbij de guirlandes van tabaksbladeren boven de openingen van de klokkenlantaarn opvallen. De koppen, gekroond met (Pinkster)vuur waaruit water stroomt, willen mogelijk de verkondiging van het evangelie verbeelden. De toren is de enige echte baroktoren van Nederland. 4) En aan al die welvaart heeft Roelof natuurlijk zijn steentje bijgedragen. Zo ziet het er nu uit:
En elke keer als ik naar het noorden des lands reis en Amersfoort gepasseerd ben kijk ik uit naar die witte toren, vooral als de zon schijnt al van ver zichtbaar. Maar steeds later en korter door de industriële vooruitgang…
BOERENDE NIJE BOEREN
Op de Veluwe hebben een vijftal archieven zich verenigd in het Streekarchivariaat Noordwest Veluwe en op hun website is een mooie verzameling te vinden van diverse genealogische vondsten. Zo lezen we in de Uittreksels protocol van bezwaar ORA Doornspijk 1803-1810 (ORA betekent Oude Rechterlijke Archieven) het volgende:
“Verschenen Frans Mulder en Grietje Nieboer echtel. lenen f. 500,- van Roelof Nieboer (onze Roelof, dus) wonende te Nijkerk, onderpand 4 gresen (1 gres is ca 0,28 ha)"de Pasmaate" gen. eerder omschreven en 4 gresen "Koolwagensland" gen. get. 1 feb 1811”. 5) Het gaat hier om Grietje Eijberts Nieboer/Nijeboer, een dochter uit het tweede huwelijk van Roelofs tante Annitjen Nieboer (320.6). Nog meer Nieboeren en deze keer uit de agrarische sector: dat zal bij Roelofs vader Peter blijken.
BRONNEN:
1) erfmaking ter bevoordeling boven anderen van gelijke graad
2) erfstelling over de hand, dit is erfmaking waarbij erfgenaam de erfenis moet bewaren en aan een derde moet overdragen. Ook goed dat niet verkocht mag worden maar in een familie moet blijven
3) afkomen, afwentelen, afrollen
4) Wikipedia
5) 6001 Oud Rechterlijk Archief van de Noordwest Veluwe (Gelders Archief code 0203) 1418-1811 Protocol van bezwaar van het kerspel Doornspijk 1803-1810 deel 891 fiche 345 via de website van het Streekarchivariaat.nl
Mijn moeder Willempje Nieboer
Haar vader Hendrik Wilhelm
Zijn vader Elbert
Zijn vader Roelof
Zijn vader Elbert
en dan deze Roelof
EEN LANG VERHAAL
We zitten weer eens bij de notaris. Deze keer is het Antoni Derk Steven Colenbrander in Nijkerk, die de volgende Memorie van aangifte van successie heeft laten opmaken:
 |
| Een deel van de Memorie van Successie van Roelof Peters Nieboer |
“De ondergetekenden
Gerarda Nieboer, weduwe van Johan David Reichard, buiten beroep, wonende te Nijkerk, benevens Roelof Nieboer, beurtschipper en Maria Nieboer, zonder bepaald beroep, beide mede te Nijkerk woonachtig, eerstgemelde zoo voor zich als in zijne hoedanigheid als voogd over zijne nog minderjarige broers en zusters, met namen: Hermanus - Neeltje - Peter en Willem Nieboer, te zamen ter zake dezes domicilie kiezende ten kantore van den Notaris Colenbrander te Nijkerk, verklaren mits dezen:
Dat Roelof Nieboer, in leven oudschipper gewoond hebbende te Nijkerk, aldaar op den 5 Februarij 1834 is overleden;
- dat als erfgenamen bij versterf tot zijnen nalatenschap zouden zijn geregtigd geweest, voor de eene helft zijne dochter Gerharda Nieboer voornoemd, en voor de wederhelft de zes nagebleven kinderen zijns vooroverledenen zoons, wijlen Elbert Nieboer, gezegde Roelof - Maria - Hermanus - Neeltje - Peter en Willem Nieboer;
Dat echter naar aanleiding der uiterstewilsbeschikking door den erflater op den 1 October 1831 voor den Notaris Colenbrander te Nijkerk en getuigen in openen vorm verleden en den 1 April 1834 aldaar geregistreerd, door zijne weduwe Neeltje Elberts de Wit het vruchtgebruik zijner nalatenschap wordt genoten, terwijl hij bij dat zelfde testament, heeft geprelegateerd 1):
1º aan de eerstgenoemde erfgeefster Gerharda Nieboer zijne helft in het huis met erve en tuin staande te Nijkerk aan de Kolkstraat, factie B Nº 823, voor 't geheel tot de tusschen hem en gemelde zijne tegenwoordige weduwe N.E. de Wit
… hebbende gemeenschap van goederen behorende, en daarom voor de helft de erflaters in eigendom: - doch behoudens voorzeid vruchtgebruik.
2º aan de gezamentlijke afkomelingen zijns voorovereledenen zoons, wijlen Elbert Nieboer, zijn aandeel, zijnde de helft in zekere uitgemelde gemeenschap aan deszelven verstrekte som in contanten; - terwijl overigens deze nalatenschap door eerstgemelde aangeefster voor de eene en door de afkomelingen van wijlen gezegden Elbert Nieboer voor de wederhelft wordt verkregen, en tot dezelve geen andere vaste goederen behooren.
Overigens verklaren de aangevers, dat door dit overlijden geen fidei commis 2) is gedevolveerd 3), geen vruchtgebruik vervallen, geen eigendom van lijftochtelijk capitaal of goed overgegaan en dat ook door niemand anders eenig voordeel uit deze nalatenschap wordt getrokken.
Nijkerk op 22 Mei 1834”
De conclusie is dat er nog één erfgenaam in leven is: Gerarda. Elbert is immers in 1833 overleden en de andere kinderen zijn jong en kinderloos gestorven. Gerarda krijgt dus de helft en de zes kinderen van Elbert de andere helft, maar niet eerder dan na het overlijden van Roelofs echtgenote. En dat gebeurt dan ook een half jaar later: weer naar de notaris dus.
DE WITTE TOREN
Door de inkomsten van de Arkervaart (lees nog even http://barthelgezocht.blogspot.com/2018/08/roelof-nieboer-40-1812-1887.html ) en omdat er veel geld werd verdiend met de teelt van tabak was er een ideaal ogenblik gekomen om tegemoet te komen aan de wens van het gemeentebestuur om een klokkenspel te laten gieten. In 1773 kwam daar een goede aanleiding voor: de Amsterdamse architect Jan Bolten waarschuwde ervoor dat de torenspits bij een flinke storm zou instorten.
 |
| De Grote Kerk met de oude toren (Door Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=23699754) |
Hierop werd besloten dat er een nieuwe bovenbouw op de toren moest komen. De aannemer Barend Brouwer uit Hoorn mocht het werk uitvoeren, voor het bedrag van f. 30.500. In 1774 werd de oude toren afgebroken tot op 19 meter hoogte. De scheiding tussen de 15e-eeuwse en 18e-eeuwse stenen is nog altijd goed te zien. Op 30 november 1774 was de afbraak gereed. De opbouw begon op 15 maart 1775. Tijdens de werkzaamheden kwam stadhouder Willem V naar Nijkerk om het werk te aanschouwen. Op 1 september 1776 was de nieuwe toren klaar. Het ontwerp was geïnspireerd op verschillende Amsterdamse torens. De Nijkerkse toren doet bijvoorbeeld denken aan de Montelbaanstoren, maar vertoont ook elementen die bij de Oudekerkstoren, de Zuiderkerkstoren en de Munttoren voorkomen. Er komen classicistische elementen in voor, zoals de pilasters (pijler in de wand) met de Ionische (je weet wel, zo’n zuil met die krulletjes) bekroning aan weerszijden van de wijzerplaten en het fronton (bekroning van een venster) daarboven. Daartegenover staat echter de schuine belijning van de dubbele lantaarn en de ronding van het fronton. De toren is afgewerkt met enkele zeer gematigde barokke elementen, waarbij de guirlandes van tabaksbladeren boven de openingen van de klokkenlantaarn opvallen. De koppen, gekroond met (Pinkster)vuur waaruit water stroomt, willen mogelijk de verkondiging van het evangelie verbeelden. De toren is de enige echte baroktoren van Nederland. 4) En aan al die welvaart heeft Roelof natuurlijk zijn steentje bijgedragen. Zo ziet het er nu uit:
 |
| De toren van de Grote Kerk (Wikipedia/Bourdon16) |
En elke keer als ik naar het noorden des lands reis en Amersfoort gepasseerd ben kijk ik uit naar die witte toren, vooral als de zon schijnt al van ver zichtbaar. Maar steeds later en korter door de industriële vooruitgang…
BOERENDE NIJE BOEREN
Op de Veluwe hebben een vijftal archieven zich verenigd in het Streekarchivariaat Noordwest Veluwe en op hun website is een mooie verzameling te vinden van diverse genealogische vondsten. Zo lezen we in de Uittreksels protocol van bezwaar ORA Doornspijk 1803-1810 (ORA betekent Oude Rechterlijke Archieven) het volgende:
“Verschenen Frans Mulder en Grietje Nieboer echtel. lenen f. 500,- van Roelof Nieboer (onze Roelof, dus) wonende te Nijkerk, onderpand 4 gresen (1 gres is ca 0,28 ha)"de Pasmaate" gen. eerder omschreven en 4 gresen "Koolwagensland" gen. get. 1 feb 1811”. 5) Het gaat hier om Grietje Eijberts Nieboer/Nijeboer, een dochter uit het tweede huwelijk van Roelofs tante Annitjen Nieboer (320.6). Nog meer Nieboeren en deze keer uit de agrarische sector: dat zal bij Roelofs vader Peter blijken.
BRONNEN:
1) erfmaking ter bevoordeling boven anderen van gelijke graad
2) erfstelling over de hand, dit is erfmaking waarbij erfgenaam de erfenis moet bewaren en aan een derde moet overdragen. Ook goed dat niet verkocht mag worden maar in een familie moet blijven
3) afkomen, afwentelen, afrollen
4) Wikipedia
5) 6001 Oud Rechterlijk Archief van de Noordwest Veluwe (Gelders Archief code 0203) 1418-1811 Protocol van bezwaar van het kerspel Doornspijk 1803-1810 deel 891 fiche 345 via de website van het Streekarchivariaat.nl
Reacties
Een reactie posten